Hoe kan het nou toch?
Op je werk loopt alles goed. Je haalt goede resultaten, je hebt prima contacten met je collega’s en je voelt je er ook nog goed bij. Je bent voor jou doen meelevend, assertief, collegiaal, vrolijk en open. Zo wil je zijn!
Maar thuis lijk je wel een ander mens: veel geslotener, lang niet zo vrolijk en open, of zelfs onzeker, depressief of knorrig. Waar is die schijnende persoonlijkheid die je buitenshuis wel bent gebleven? Het lijkt wel of er een kloof zit tussen de één die je bent op je werk en de ander die je thuis bent.
Waardering
We zoeken allemaal waardering voor wie we zijn en wat we doen. Alleen, dat zijn twee verschillende dingen.
Wie we zijn heeft alles te maken met wat we hebben meegekregen van huis uit. De liefde, de zorg, de ruimte om ons te ontwikkelen, de veiligheid van een betrouwbare ouder waarop we terug konden vallen. Als ons ouderlijk huis ons die veiligheid biedt, dan is dat de haven waar we kunnen schuilen en waar vandaan we ook kunnen uitvaren. Daar ligt onze basis. En dat bepaalt ook ons gevoel van zelfwaardering. Hoe beter de basis, hoe meer zelfwaardering we opbouwen. Hoe meer zelfwaardering, hoe minder je afhankelijk bent van de waardering van anderen.
Natuurlijk wil iedereen waardering van anderen. Alleen, als je niet zo’n stevige basis in jezelf hebt, weinig zelfwaardering, dan zoek je de waardering bij anderen. En daar kun je in de knel komen.
Het is eenvoudigweg zo dat de waardering van anderen nooit zo’n stevige basis kan leggen als zelfwaardering. Je bent en je blijft immers afhankelijk van die ander. En meestal betekent dat, dat je je best moet doen om goed te presteren.
Het vat van zelfwaardering
Een verhelderend beeld is het ‘vat van zelfwaardering’ van Gertjan van Zessen. Dat ziet er zo uit:
Ieder mens is ‘een vat’ wat deels is gevuld, dat is je zelfwaardering, en een deel leeg, je innerlijke leegte. Hoe beter gevuld, hoe minder innerlijke leegte. Wat is er aan de hand als iemand succevol is en ongelukkig? Dan zijn er als het ware twee vaten. Het vat van zelfwaardering, met weinig vulling en een groter deel innerlijke leegte. En een vat dat wordt gevuld door de waardering die je krijgt van anderen.
Het misverstand ontstaat dat je kunt denken dat door het vat van waardering door anderen te vullen, ook het vat van zelfwaardering wordt gevuld. Maar dat gebeurt niet!
Je zelfwaardering vindt haar grond in – het woord zegt het al – waardering voor jezelf door jezelf. Zo kun je dus het vat van waardering door de ander gevuld hebben, maar het vat van zelfwaardering blijft het zelfde. Succesvol en ongelukkig.
De eerste stap spreekt voor zich: je moet beseffen dat je met het vat van waardering door anderen het vat van zelfwaardering niet kunt vullen.
De tweede stap is ook duidelijk: stop met deze vruchteloze pogingen. Je kunt succesvol zijn en blijven in je werk. Maar verwacht niet dat je daarmee de leegte kunt vullen. Dan ben je waar je wezen moet: bij de vraag hoe kan je met jezelf een weg vinden om jezelf te waarderen zonder al te afhankelijk te zijn van anderen.
Het beeld van het vat van zelfwaardering komt van Gert Jan van Zessen, zie: https://www.vatvanzelfwaardering.nl/